Sheltie

Hallo allemaal,

Ik ben me al een tijd aan het oriënteren op shelties. Helaas kom ik nogal wat dingen tegen die ik niet helemaal duidelijk krijg en ik hoop dat hier mensen zijn die me kunnen helpen :)

1) Het is nogal verschillend  hoe fokkers CEA clear omschrijven op hun sites. Ik weet dat er een verschil is tussen het resultaat van de ECVO test en de DNA test.  Maar is het normaal dat er wordt gezegd dat een hond CEA Clear is als hij via een DNA test drager is? Mij lijkt van niet, maar letterlijk doen ze niets fout natuurlijk.

2) Ik lees vooral in Scandinavië veel over PRA en hier komt het blijkbaar niet voor? Toch zijn er een paar fokkers die er op testen, hoe zit dat?

3) Epilepsie. Als je googlet op 'Shetland Sheepdog' of 'Sheltie' kom je verschillende links tegen waar genoemd wordt dat er epilepsie in het ras zit. Zodra je er verder op wil zoeken, vind je niets? Ik zou daar toch graag meer over willen weten. Op verschillende fora zag ik dat je je vooral in moet lezen in de lijnen, hoe begin je daarmee?

Als er mensen zijn die me verder kunnen helpen dan hoor ik het graag! 

Ik hoop dat het bij het juiste subforum staat!

Ik ken dat ras niet zo goed maar dat wat je zegt over epilepsie klopt Volgensmij !
Als het niet in de lijnen zit heeft de pup het niet of er moet een andere reden zijn dat had ik gehoord van een baasje met een aussie
Die weet daar alles van
Succes!

Hoi Tarja!

1) 

Een hond die via een DNA test een drager blijkt te zijn, kunnen met een ecvo test de vermelding 'vrij' krijgen. Een drager wordt namelijk zelf nooit lijder van de aandoening, dus met de reguliere oogtest zal er geen afwijking naar voren komen. In principe is de vermelding 'clear' dan onjuist, en moet het CEA drager zijn. DNA is namelijk veel betrouwbaarder en definitiever dan enkel de ecvo test  Dragers moet altijd gecombineerd worden met vrije honden.

Over punt 2 en 3 kan ik je niet echt helpen, ik ben niet zo thuis in de Shelties. Er zijn wat Sheltie fokkers op het forum die je misschien verder kunnen helpen over deze punten, bijvoorbeeld Wichita. Ik weet wel dat er veel wordt gezwegen over epilepsie binnen de fokkerij, dus wees op je hoede. Het is een nare aandoening en sommige fokkers doen net alsof er niets mis is met hun lijnen. En wat PRA betreft zou mijn voorkeur uitgaan naar een fokker die er wel op test, omdat je dan meer zekerheid hebt. Dat Nederlandse fokkers er niet veel op testen betekent natuurlijk niet dat het hier niet voorkomt. Maar ik gok dat Wichita je hierover meer kan vertellen 

Veel succes! 

Gezondheidsinventarisatie bij de Shetland Sheepdog 2016 (Nederland)

door Genetic Counselling Services

http://www.nederlandsesheltievereniging.nl/inhoud/files/gezondheidsinventarisatie%20Shetland%20Sheepdog%202016.pdf

Iris & Lynn: 
Ik begrijp dat de DNA test meer zegt dan de ECVO test. Dus dat hond A tijdens een echt onderzoek 'vrij' kan zijn, en met een DNA test drager of vrij. Maar als ik bij sites van fokkers kijk (in NL, België, Duitsland, Frankrijk en Scandinavië) zie ik echt verschillen in hoe het aangegeven wordt. Het verschilt van CEA clear, ECVO cea clear / dna carrier, CEA gen clear etc.  Het wordt allemaal ook door elkaar gebruikt, er lijkt geen duidelijke lijn in te bestaan?


Er is dus geen 'regel' over hoe je zoiets duidelijk moet maken? Ik vind het vanzelfsprekend om naar de testuitslagen te vragen, maar al die verschillende uitslagen om dezelfde aandoening vind ik nogal verwarrend.


In ieder geval bedankt voor je antwoord! 


Loesje, dat onderzoek had ik zelf al gevonden. Er staat alleen niets in over lijnen etc.

Zijn er misschien nog meer kenners? 

Ik ben Sheltiefokker (hoewel mijn laatste nestje wel alweer een tijdje terug is helaas) al zijn er zeker fokkers met nog veel meer ervaring en kennis dan ikzelf hoor. Maar ik zit inmiddels bijna tien jaar in het ras dus zal proberen je vragen even één voor één langs gaan...

1.) CEA testen via DNA wordt steeds meer gedaan binnen het ras maar is nog niet echt heel gebruikelijk. Dit komt met name omdat er gefokt mag worden met dragers van de aandoening maar ook honden die lijden aan een lichte vorm van CEA (CRD/CH) voor de fok gebruikt mogen worden. Hierdoor vinden sommige fokkers het weinig toevoegend om de de DNA test te doen. Als een hond via DNA getest is staat er veelal genetisch vrij van, in andere gevallen wordt veelal de jaarlijkse ECVO test bedoelt.

2.) PRA komt gelukkig eigenlijk niet voor binnen het ras (afkloppen!). Er zijn sporadisch inderdaad wat gevallen van de aandoening in het buitenland geweest maar in Nederland en omstreken is de ziekte echt al tientallen jaren niet of in ieder geval nauwelijks meer ontdekt. PRA zit ook in het standaard jaarlijkse ECVO onderzoek dus wordt wel degelijks door alle fokkers in Nederland op onderzocht (mits zij natuurlijk fokken volgens de regels van de rasvereniging).

3.) Of epilepsie voorkomt in het ras zijn de meningen over verdeelt. Helaas kan de ziekte bij iedere hond voorkomen en kun je dus lijnen nog zo uitpluizen en toch pech hebben. Wel is het inderdaad zo dat bepaalde lijnen hier vatbaarder voor zijn dan andere. Het voordeel van het Sheltie ras is dat over het algemeen men redelijk open is over dit soort dingen. Begrijp me niet verkeerd, het is zeker geen doorzichtige wereld maar het is een stuk beter gesteld met de openheid binnen dit ras over dit soort dingen dan bij menig ander ras. De lijnen waarin epilepsie voorkomt zijn dan ook wel bij de meeste fokkers bekend, en worden door een hoop fokkers dan ook vermeden. Toch zullen er altijd doofpot verhalen zijn en lijnen waarover minder bekend is waarin de ziekte toch voorkomt. Als leek is hier natuurlijk moeilijk achter te komen, maar ik denk dat het belangrijkste hierin is om veel contacten op te doen in het wereldje. Over het algemeen zijn Sheltie fokkers en liefhebbers heel sociaal, organiseren we vaak wandelingen (ik heb er toevallig deze zondag weer één op de planning staan) en speciale dagen onderling (vanuit de rasvereniging bijv. over twee weken en een speciale Facebook wandelgroep waar ik mede-moderator van ben) en zijn er ook bijna altijd wel een aantal eigenaren op shows te vinden die meer informatie over het ras kunnen geven. Door op deze manier contacten op te doen en ook de verschillen in fokkers te kunnen ontdekken kom je er beetje bij beetje achter wat bij je past (er zit immers ook wel wat verschil in de fokkers en het karakter en uiterlijk van de honden die zij gebruiken, evenals de gezondheidsonderzoeken die hier en daar gedaan worden). Als je dan eenmaal één of een aantal specifieke fokkers/lijnen hebt uitgezocht die je aanspreken kun je gaan beginnen in je hierin verder gaan verdiepen. Dit doe je veelal door de stamboom uit te pluizen, namen online te onderzoeken en ook in je netwerk navraag te doen naar of er iets bekend is hierover. Veelal doet een fokker dit zelf maar dit kun je als pupkopers natuurlijk ook doen. Al geldt eigenlijk bij de Shelties over het algemeen wel dat als je goed je huiswerk doet en een fokker uitzoekt die open is, je veel kan vertellen over het ras en de lijnen die hij/zij gebruikt en je een beetje wat contacten hebt in het wereldje dat je gauw wel weet bij wie je wel en niet moet zijn.

Hopelijk heb je wat aan deze informatie. Mocht je nog meer willen weten dan zeg je het maar!

Wichita,

Bedankt voor je uitgebreide antwoord! 


CEA is duidelijk, dankje.

PRA is toch progressief? Dan kan het toch prima zijn dat een hond de eerste 4 jaar vrij getest is, daarna geen nesten meer heeft en dan PRA ontwikkelt? Ik neem aan dat er geen ECVO onderzoek meer gebeurt als er niet meer wordt gefokt?

In de link die Loesje hierboven gaf, staat dat in het onderzoek van 2007 13 gevallen van epilepsie naar boven kwamen en in 2016 4. Dan gaat de goede kant op, maar ik zou wel graag meer informatie willen over welke honden dat dan hebben (gehad). Met deze informatie kan ik vrij weinig als ik geen namen weet. Kan ik daar meer informatie over krijgen als ik contact opneem met de vereniging?

Ik vind helaas ook niet dat men open is over deze dingen. Ik ben de afgelopen jaren naar verschillende shows geweest en heb daar met fokkers gepraat. Niemand had epilepsie in zijn lijn. Toch zijn die honden er wel? Ik heb ook met verschillende eigenaren gepraat en die weten het ook niet. Alleen dat hun hond nergens last van heeft.

Als dat niet blijkt te werken, hoe kom ik er dan achter?

Ik weet wat de ziektes inhouden en heb inmiddels ook best een mening over verschillende honden die nu gebruikt worden. Maar hoe kom je er achter wat honden vroeger in de lijn door hebben gegeven als niemand wat wil vertellen?

ECVO dient jaarlijks gedaan te worden zolang er gefokt wordt en de laatste test moet na de 4 of 5 jaar gebeuren als er ooit gefokt is met een hond (oftewel als je hond met twee jaar eenmalig een nest heeft gehad moet deze na een aantal jaar nog eenmalig ECVO getest worden). Al deze uitslagen zijn tegenwoordig makkelijk in te zien op de site van de RvB dus dit is gewoon uit te zoeken. Kortom PRA is gelukkig echt geen zorg binnen het ras onder de fokkers die testen. 

Het probleem met epilepsie is dat hier geen test voor is. Een hond kan dus epilepsie hebben maar een secundaire vorm waardoor dit geen invloed op diens lijnen hoeft te hebben verder. Dat maakt het lastig, want als je ergens leest of hoort dat een hond deze aandoening heeft weet je natuurlijk niet of dit secundair of primair is. Dit is ook één van de redenen dat mensen heel voorzichtig zijn met dit soort uitspraken, want bij het woord epilepsie wordt vaak erg paniekerig gereageerd en dit wil men uiteraard voorkomen. 

Als je net nieuw bent binnen een ras zullen mensen je eerst nog wat moeten leren voordat ze zulk soort informatie zomaar openbaar zullen maken. Het is immers niet iets wat je van de daken gaat schreeuwen. Waarom niet? Nou omdat ik dit zelf ooit heb gedaan (ging om 'mijn eigen' lijnen) en toen wel heb gemerkt dat mij dit niet in dank werd afgenomen (en dan druk ik me nog voorzichtig uit ). Daar leert men wel van dus als je als nieuwkomer in het ras naar epilepsielijnen zult vragen zul je op de algemeen bekende lijnen niet veel nieuws horen. Daarom is netwerken ook zo belangrijk als je dit soort informatie te weten wilt komen voor fokkers. En is het dus ook belangrijk om een fokker uit te zoeken die veel kennis van zaken heeft en ook lijnen goed uitzoekt voor hij/zij een combinatie maakt. Dan kun je met vertrouwen zeggen dat zo iemand z'n uiterste best heeft gedaan epilepsielijnen en andere ziektes te vermijden. Al geldt dan nog, een garantie heb je helaas nooit want ook bij honden waar epilepsie nog nooit in de lijnen is voorgekomen kan ineens een primair geval ontstaan. En secundaire epilepsie kan iedere hond krijgen natuurlijk als je een beetje pech hebt. Zolang nog niet duidelijk is hoe de aandoening vererft en te detecteren is blijft dit een erg lastig iets en heb je soms dus ook te maken met simpel geluk en pech.

Ik begrijp je zorgen om epilepsie hoor. Ik heb één kat en twee honden (gehad) met epilepsie, één hiervan ook aan deze ziekte verloren en één (nog wel in leven gelukkig) met een ernstige vorm. Het is een afschuwelijke ziekte die je niemand toewenst. Maar het is helaas ook een ziekte waarover nog zo weinig bekend is dat geen enkele fokker je volledige uitsluitsel zal kunnen geven. Evenals waarom de één gelijk stopt met bepaalde lijnen bij ook maar een vermoeden van epilepsie en de ander toch de gok waagt... Zoiets is heel persoonlijk en verschillend allemaal qua afweging. Ik durf wel te zeggen dat binnen het Sheltie ras epilepsie echt niet zo'n probleem is als binnen sommige andere rassen. Maar helaas komt de ziekte wel ook voor binnen dit ras en kun je dan ook grote pech hebben. Het is niet een aandoening die je keer op keer ziet terugkomen in bepaalde lijnen zoals bij de border collie bijvoorbeeld. Gelukkig zie je veelal wel dat die lijnen gemeden worden of gelijk worden teruggetrokken uit de fok. Maar er zijn wel lijnen waarin één of enkele gevallen bekend zijn waarover de meningen dan ook verschillen van of deze wel of niet gebruikt moeten worden. Er geldt echter ook wat betreft deze lijnen dat niet altijd met zekerheid gezegd kan worden of het om een erfelijke vorm gaat of niet. En dat is dan ook precies de reden waarom de meningen zijn verdeeld zijn. 

Ah, ik wist niet dat elke hond waarmee gefokt is op latere leeftijd ook nog een keer getest moet worden. PRA leek nogal een belangrijk iets, omdat het bij veel fokkers nadrukkelijk wordt vermeld dat hun honden vrij zijn 

Epilepsie bij een hond werkt hetzelfde als bij mensen denk ik? Dat het als primair wordt beschouwd als er geen aanwijsbare oorzaak voor is? Ik was laatst met mijn konijn bij de dierenarts en we hadden het over shelties, zij noemde ook epilepsie als een behoorlijk groot probleem. Vandaar dat ik er dus specifiek naar ben gaan zoeken 

Misschien een stom idee, maar zouden mensen misschien niet veel minder schrikken van het woord als er juist vanuit de fokkers meer over wordt gesproken? Dat het inderdaad af en toe voorkomt en dat er dus verschillende soorten zijn. Hoe ze daar mee om gaan als er dus een pup epilepsie blijkt te hebben? Wat voor consequenties dat heeft in hun fok (ouders uit de fok halen, of alleen die combinatie niet meer maken etc.) ? Ik heb me ook een tijd in border collies verdiept en daar is echt veel meer duidelijkheid over de verschillende lijnen, ook veel makkelijker te vinden. Maar misschien is dat wel omdat het daar meer voorkomt? In ieder geval fijn om te weten dat er dus wel fokkers zijn die er eerlijk over zijn. Ik zou bijvoorbeeld veel liever een pup van iemand kopen die zegt dat er honden zijn geweest met epilepsie (en als het duidelijk is welke vorm, ook dat benoemt) en hoe hij dat nu probeert te voorkomen, dan van iemand die er geheimzinnig over doet of zegt dat het in die lijn niet voorkomt.

Ik vind het echt een raar iets dat je als pupkoper zo veel mogelijk informatie probeert te vinden zodat je naar een goede fokker kan, maar dat je dat nergens makkelijk kan vinden en dus (bij wijze van) 'zomaar' een fokker moet benaderen, daar in moet investeren en dan hopen dat je uiteindelijk informatie krijgt.

Haha, ik lijk nu misschien iemand die een perfect gezonde hond verwacht en dat is niet waar. Ik wil alleen graag begrijpen waarom over sommige dingen zo 'moeilijk' wordt gedaan en hoe je toch aan een betrouwbare fokker komt  Ik ben in ieder geval heel erg blij met je antwoorden!  

 En gevonden hoe ik kan quoten! 

Wat vervelend van je kat en honden, gaat het wel goed met medicatie?

Ja en nee... Technisch gezien is het vaststellen van epilepsie inderdaad een kwestie van uitsluiten. Als het dit, dat of zus niet is dan is het dus epilepsie. Echter zijn er ook 'regels' voor qua leeftijd. Zo openbaart primaire epilepsie zich meestal tussen de 1 á 3 jaar en eigenlijk nooit meer na de 5jr. Ook onverklaarbare epilepsie na die leeftijd wordt dus als niet erfelijk beschouwd. Maar dan is er ook nog een hele grijze zone. Want als je hond bijvoorbeeld net na een vlooienmiddel te hebben gehad epilepsie ontwikkeld, is dit veelal niet terug te vinden in het bloed. Echter kan de oorzaak dan alsnog secundair zijn en hoeft het dus voor diens lijnen verder geen gevolgen te hebben. Dat soort dingen is niet op te onderzoeken en moet je dus op iemands woord geloven. Dat maakt het dus ook lastig om van lijnen waarover twijfels bestaan te bepalen of deze echt een risico zijn of niet.

Het probleem met epilepsie is dat veel mensen niet verder kijken dan hun neus lang is. Ze horen het woord en denken er gelijk het zijne van, terwijl er inderdaad veel verschillende vormen van de aandoening zijn. Ook ieder weer met een ander gevolg... Ik ben zelf ook erg pro openheid maar snap ook wel fokkers die hierin wat terughoudender zijn. Het woord hoeft immers maar één keer te zijn gevallen en een hele fokker kan al gemeden worden door sommigen, dat terwijl het dan soms niet eens om 'echte' epilepsie ging. Dat geldt natuurlijk eigenlijk voor alle gezondheidsaandoeningen. Mensen horen een probleem en keren het gelijk hun rug toe zonder zich er in te verdiepen wat het probleem nou echt is. Ik denk dat daarom fokkers dan ook erg voorzichtig zijn met dit soort uitspraken, want je wilt niet onnodig voor problemen zorgen.
En dan is er natuurlijk ook nog de visie van de rasvereniging hierover... Maar dat is weer een heel ander verhaal.

Ik denk ook dat wat je omschrijft veel te maken heeft met ervaringen die fokkers hier zelf in opdoen. Je wil niet weten hoe vaak 'wij' als fokkers zijnde allerlei informatie geven aan iemand en dan nooit meer iets terug horen. Of denken een goede pupkoper gevonden te hebben en dan uiteindelijk achter iets onomkomelijks komen waardoor we hen toch geen pup toevertrouwen. Fokken is voor de meeste fokkers, zeker binnen het Sheltie ras, geen baan. Het is een hobby, een liefhebberij die ze graag delen met andere liefhebbers. Omdat er echter ook zoveel mensen bij zitten die met de verkeerde intenties contact opnemen zal niet iedere fokker een pupaanvraag even serieus nemen. Dit is natuurlijk ergens heel oneerlijk want de goed voorbereidde pupkopers moeten hierdoor extra veel moeite doen in sommige gevallen om achter de informatie te komen die zij zoeken. Maar de andere kant van het verhaal is dat de fokker zelf ook niet wil dat zijn/haar pups verkeerd terecht komen. En één van de alarmbellen voor een fokker kan zijn dat iemand juist te erg pusht om achter bepaalde informatie te komen. Hierdoor kan het idee gewekt worden naar de perfecte hond gezocht te worden die bij het eerste signaal van imperfectie wordt gedumpt. En uiteraard zeg ik niet dat jij zo bent, even voor de duidelijkheid! Maar dit gebeurt helaas vaker dan je denkt dus dit zou een reden kunnen zijn voor de terughoudendheid van sommigen. Al is dit natuurlijk puur speculatie hè, ikzelf ben iemand die zelfs de kortste mailtjes heel uitgebreid beantwoord dus sta daar veelal toch wat anders in.

De Perzische kat is inmiddels overleden, aan ouderdom hoor die had ook maar een hele lichte vorm gelukkig. De Chihuahua is in 2015 aan de gevolgen van epilepsie gestorven, ook zij had een milde vorm die ineens de andere kant op sloeg. En onze Sheltie heeft sinds 2011 epilepsie en wordt dit jaar 10, ieder jaar maken we zeker wel één aanval mee waarbij het kantje boord is en na iedere aanval krijgen we weer een andere hond terug. Maar ze geniet gelukkig verder nog optimaal van het leven en heeft een hele a-typische vorm waardoor haar aanvallen ook anders zijn dan gemiddeld. Helaas ook heftiger, maar tot dusverre komt ze er iedere keer weer uit en proberen we het beste te maken van de tijd die we nog met haar hebben.