Labrador bijprobleem

" Hey mensen!
Mijn naam is Patrick en ik kom uit Zwolle, 7 maanden geleden hebben we een labrador puppy aangeschaft genaamd James maar nu zijn we al best wat hindernissen tegengekomen aangezien het onze 1e hond is!
Nu gebeurt het volgende, James is een ontzettende verwende hond, hij word op handen gedragen bij ons thuis alleen hij bijt ongelofelijk veel!
Hij is 7 maanden dus hij kan al best wat kracht zetten tijdens het spelen maar ik heb mijn hele handen, benen en armen onder de krassen zitten. We probeerden het bijten te stoppen door hem in de bench te doen( Slecht idee aangezien hij de bench als strafplek zou zien)
We hebben gegild om te laten merken dat het niet prettig is( had geen nut, hij werd er alleen maar opgewonden van)
onze laatste optie was negeren en dat deden we maar dat had gewoon geen effect( hij beet in onze enkels en sprong op en met die tanden van hem is het doen alsof het bijten niet zeer doet gewoon niet realistisch) 
Hebben jullie toevallig tips over hoe ik hier het beste mee om kan gaan? ik ben ten einde raad en als het niet gauw stopt dan moet ik het maar gaan overwegen om James een week bij een personal dog trainer onder te brengen!
Ik geef James trouwens nergens de schuld van aangezien het mijn verantwoordelijkheid is om te zorgen dat hij vanaf het begin niet had mogen bijten! 
Met vriendelijke groeten, Patrick en de bijtgrage James "

 We probeerden het bijten te stoppen door hem in de bench te doen( Slecht idee aangezien hij de bench als strafplek zou zien)

als het bijten komt door overprikkeling is het een prima idee om de pup zijn rust te geven, het is juist geen straf, maar einde maken aan een situatie

We hebben gegild om te laten merken dat het niet prettig is( had geen nut, hij werd er alleen maar opgewonden van)

liever zoals je zelf al aangeeft niet nog extra drukte gaan maken dat werkt idd niet. Liever de hond kalmeren, gerust stellen

negeren en dat deden we maar dat had gewoon geen effect( hij beet in onze enkels en sprong op en met die tanden van hem is het doen alsof het bijten niet zeer doet gewoon niet realistisch

nee een pup die bijt negeren heeft geen zin, liever kijken waarom hij dit doet, en weer gewoon kalmeren, of als dat niet lukt rustig uit de situatie hallen

als het niet gauw stopt dan moet ik het maar gaan overwegen om James een week bij een personal dog trainer onder te brengen!

dit raad ik je af, aangezien het gedrag veroorzaakt wordt niet vanuit de hond zelf maar als reaktie op iets, en dat iets moet je gaan uitvinden eventueel met een gt die bekend is met lichaamstaal van de hond, zodat hij je e.a. kan uitleggen.

Ik zou een paar dingen goed nagaan:

of je een goede balans hebt tussen rust en aktiviteit, zowel lichamelijk als geestelijk.

Of er niet teveel druk op de hond staat, al drie cursussen in de 7 maanden dat je hem hebt vindt ik best veel (ik zeg niet dat het daaraan ligt, maar alleen iets om over na te denken of het misschien niet teveel was voor hem)

Hoe is je stem en houding naar de hond toe

Ben je altijd duidelijk naar je hond toe

Kan de hond ongestoord eten en heeft hij een slaapplek waar hij  voor zijn gevoel veilig en ongestoord kan liggen

hier nog een paar links waar je misschien iets aan hebt

http://www.trustindestiny.nl/Tips/Als%20het%20glas%20van%20je%20hond%20te%20vol%20raakt.pdf

http://kynoblog.com/artikelen/de-puppy-en-de-jonge-hond-over-opgroeien

http://kynoblog.com/artikelen/kalmerende-signalen-de-kunst-van-het-overleven

"  We probeerden het bijten te stoppen door hem in de bench te doen( Slecht idee aangezien hij de bench als strafplek zou zien)
 
als het bijten komt door overprikkeling is het een prima idee om de pup zijn rust te geven, het is juist geen straf, maar einde maken aan een situatie
 
We hebben gegild om te laten merken dat het niet prettig is( had geen nut, hij werd er alleen maar opgewonden van)
 
liever zoals je zelf al aangeeft niet nog extra drukte gaan maken dat werkt idd niet. Liever de hond kalmeren, gerust stellen
 
negeren en dat deden we maar dat had gewoon geen effect( hij beet in onze enkels en sprong op en met die tanden van hem is het doen alsof het bijten niet zeer doet gewoon niet realistisch
 
nee een pup die bijt negeren heeft geen zin, liever kijken waarom hij dit doet, en weer gewoon kalmeren, of als dat niet lukt rustig uit de situatie hallen
 
als het niet gauw stopt dan moet ik het maar gaan overwegen om James een week bij een personal dog trainer onder te brengen!
 
dit raad ik je af, aangezien het gedrag veroorzaakt wordt niet vanuit de hond zelf maar als reaktie op iets, en dat iets moet je gaan uitvinden eventueel met een gt die bekend is met lichaamstaal van de hond, zodat hij je e.a. kan uitleggen.
 
Ik zou een paar dingen goed nagaan:
of je een goede balans hebt tussen rust en aktiviteit, zowel lichamelijk als geestelijk.
Of er niet teveel druk op de hond staat, al drie cursussen in de 7 maanden dat je hem hebt vindt ik best veel (ik zeg niet dat het daaraan ligt, maar alleen iets om over na te denken of het misschien niet teveel was voor hem)
Hoe is je stem en houding naar de hond toe
Ben je altijd duidelijk naar je hond toe
Kan de hond ongestoord eten en heeft hij een slaapplek waar hij  voor zijn gevoel veilig en ongestoord kan liggen
 
hier nog een paar links waar je misschien iets aan hebt
 
http://www.trustindestiny.nl/Tips/Als%20het%20glas%20van%20je%20hond%20te%20vol%20raakt.pdf
 
http://kynoblog.com/artikelen/de-puppy-en-de-jonge-hond-over-opgroeien
 
http://kynoblog.com/artikelen/kalmerende-signalen-de-kunst-van-het-overleven
  "

Dobry

 Super antwoord! (Ik mis soms wel de waarderingen!)

Hey mensen. Super bedankt voor alle tips!

ik heb gister met James een paar tips toegepast en hij werd veel rustiger door een time-out!

Ik zal nu even de dag van James beschrijven aangezien sommige van jullie hier wel benieuwd naar zijn denk ik:

Om 06:40 staat de 1e in huis op, die laat James uit en geeft James eten. Vervolgens gaat James rond 07:15 de bench weer in en word hij er rond 07:40 weer uitgehaald. dan gaan we met hem spelen en aandacht geven tot dat iedereen naar school is, dat is zo rond 9 uur.

Hij is dan meestal 4 uur alleen en dan komt de volgende thuis die hem dan uitlaat en de middag met hem speelt.

Om 18:00 precies krijgt hij elke dag eten en om 18:45 eten wij.

James slaapt tijdens het eten en na het eten gaan we samen met James even uitbuiken op de bank :) 

Dan gaat James de hele avond voor de deur zitten en blijft piepen en begint ons te bijten. 

Ik was vergeten om te vertellen dat gedurende de hele dag er 3x met hem een uur lang wordt buiten gespeeld(tot het punt dat hij zo moe is die gaat liggen en niet meer wil spelen) 

om 23:00 gaat hij de bench in( meestal voor die tijd al vrijwillig) en dan slaapt hij tot 06:45

Gedurende de dag als iemand thuis is word er veel geknuffeld met James en word hij erg verwend d.m.v. koekjes. 

Dit was de dag van James en ik hoop dat dit iets meer duidelijkheid geeft over onze situatie!

Met vriendelijke groeten, Patrick en trouwe viervoeter James

Hey mensen ,excuses dat ik niet persoonlijk reageer op dit forum maar ik las net dat Suzanne en Luca de waardering missen maar ik begrijp dit Forum nog niet zo goed en ik heb ook niet enorm veel tijd om te reageren buiten mijn werk!

Maar ik waardeer het enorm wat jullie doen en ik ben heel blij met mensen zoals jullie die tijd vrij maken om mij en James te helpen!

Groeten, Patrick en James

Haha, nee joh, vroeger was er een waarderingen systeem.
Dan kon je een antwoord waarderen met oneens, superantwoord etc.
dat is een tijdje geleden afgeschaft en sommige mensen missen het.

Nou Patrick, 

wat goed dat je al resultaat ziet! 

en erg fijn, dat je wat met de tips en adviezen doet 

ben je bekend met overprikkeling? dat piepen en bijten, kan daar best mee te maken hebben. 

vaak moet je dan even kijken naar je balans van rust en actie.  

dit kan heel veel verschil maken...soms wordt een hondje erg druk gehouden door de dag heen, en dan raken ze het spoor bijster, gaan maar door en door en worden vervelend. 

maar goed bezig hoor! 

Ik zou echt geen 3 x een vol uur gaan spelen. Dat is echt te lang.
En niet voortdurend knuffelen en koekjes geven.
Wat ik al eerder dacht, hij heeft de regie in handen.
Stel hem maar wat minder centraal en biedt voldoende rust momenten.

Eens met Santa. Ipv spelen ,waar een hond altijd erg druk van wordt, zouden jullie beter met hem kunnen wandelen. Dat is lichamelijke inspanning maar ook mentale ontspanning voor je hond.

Dan wordt hij ' prettig' moe ipv overprikkeld.

Verder: prima dat de time out werkt, vooral mee doorgaan dan!

Maar het bevestigt wel dat de hond meer rust nodig heeft ook....

 Vroeger had je waarderingen bij de naam staan, kon je op super antwoord, of eens of oneens drukken als reactie. 

Op zich fijn, alleen het gebeurde ook als mensen elkaar niet mochten, ze steeds oneens gaven, het was annoniem. Beetje flauw dus.

Dit is dus afgeschaft. Ik doe soms, als ik vind dat iemand iets heel goed uilegt, zo een super antwoord erbij.

Ik denk dat je te veel doet met je hond. 

Spelen 3x per dag een uur, geeft zo veel opwinding, dat zit in dat koppie. Dat koppie wordt gedurende de dag steeds voller en in de avond loopt de emmer over. Gevolg vervelend gedrag.

Ik dacht zelf eerst ook altijd dat je hond moet rennen, vliegen, spelen om zijn enerfie eruit te gooien. Ik ging veel wandelen, vooral andere hinden opzoeken, in de avond flink fietsen, want ze moest die energie eruit. Op en gegeven moment als ik ging fietsen, begon de al te gillen van opwinding en zoef, daar ging ze. Wilde bijten naar mensen als we langs fietsen. Toen ben ik even na gaan denken en heb alles omgegooid.

Als ik ging wandelen, was het vooral rust opzoeken. Voertjes in het gras gooien om te snuffelen en die neus te laten gebruiken. Als Luca snuffelt, wachtte ik, om haar de tijd te geven. Een jonge hond heeft nog wel de behoefte met een ander te spelen, dat moet kunnen, maar daar zit een grens aan, zorg dat hij niet over de top gaat en weer rust er in brengen.

Thuis neemt ze soms zelf geen rust, hup de gang op,(we hebben geen bench) binnen no time slaapt ze.

We doen hersenwerkjes om dat koppie aan het werk te zetten ipv achter balletjes aan rennen en zo gaat het veel beter. 

Een hond hoeft niet te rennen om zn energie kwijt te raken. Snuffelen en wandelen is voor dat koppie prettiger. Ze draven zelf toch wel. Soms rent mijn hond even  heel hard heen en weer, zal er even uit moeten. Dan is het weer klaar.

Met hersenwerk, moeten ze denken daar worden ze op een prettige manier moe van. Op een manier die rust geeft, echt rust.

hoe is je hond in de bench als hij alleen is? Ik zou filmen, misschien dat hij dat niet prettig vind, dat kan, wat ook spanning met zich mee brengt. 

Wat ik in iedergeval zou doen, voordat je hond 's avonds vervelend wordt, geef een kong, of een lekkere kluif en in de bench, of geef zijn eten in de bench en laat hem erdaarna in. Zo geef je verplicht rust voordat hij over de top is en zo vervelend wordt. 

Als hij gaat slapen en weer wakker is, buiten een rustige wandeling maken.

Hey Suzanne!

Super goeie tips! ik ga er vanavond direct mee werken, ik had het nog nooit zo bekeken dat het spelen hem juist drukker maakt..

Super handige tip en ik zal direct laten weten hoe James reageert op de 'nieuwe' situatie!

Gr. Patrick en James

Ik wist dat eerst ook nooit. 

Mijn hond is nu 2.5. We gaan een keer perdag naar een verschillende plek, lang wandelen. Zoeken de rust op en lopen in een grote boog om andere honden heen. Toen ze jong was wilde ze nog wel spelen, maar nu niet meer zo veel. Onze hoofden zo leeg maken, het is zo heerlijk samen te slenteren. We doen samen wel dingen, op een omgevallen boom klimmen, kikkers in de sloot jagen, voertjes in een boom of gras verstoppen en zo raakt je hele hoofd zelf ook leeg. 

We maken in de buurt kortere wandelingen. Bij mooi weer nog even naar het strand 's avonds, of park, hangt er van af.

We zitten op speuren.mijn trainer zet een spoor uit en zij moet hem zien te vinden. Dit aan een lange lijn. Ze loopt in een hoog tempo, heeft altijd haast, haha. Na een half uur is zo zo moe, veel moeer dan een half uur rennen. 

Wat ik ook doe, als we soms een hele drukke dag hebben gehad, doe ik de dag erna, korte wandelingen en verder niets. Ze heeft dat nodig om nog te herstellen.

Succes!

goed bezig Patrick

soms doe je goedbedoeld veel te veel.

Een heel ander voorbeeld is toen ik Lola uit het asiel haalde, ze had daar vier jaar gezeten en ik wilde haar geven wat ze al die tijd had gemist, veel knuffels, veel aandacht, en lange wandelingen, een leuk leven dus. Maar dat pakte heel anders uit. Ze kon dat helemaal niet aan, veel te veel prikkels wat zich ook uitte in happen en nog veel meer "probleemgedrag". 

"  Het gaat om deze pup, van 7 maanden, niet om jou hond.
Hij bijt als je langsloopt, auw schreeuwen of roepen verergert zijn gedrag. 
Als je een hond lang in de badkamer laat, of de gang, zal hij de time out niet meer koppelen aan het bijt gedrag. Een time out is maar heel even. Anders maken ze de koppeling niet meer met de rede voor de time out.  "

Suzanne en Luca

 Oh ging het niet om mijn hond?

Wat fijn te lezen dat je de tips gebruikt en idd let er op dat je de hond niet overprikkeld.

Het komt bij mij ook een beetje over dat hij of hele dag aandacht krijgt als hij hierom vraagt en in de avond zitten jullie lekker op de bank en kijken tv. Geen aandacht meer voor hem... en door te bijten hij dit op wil eisen.  

Het bijten aanpakken ben je al mee bezig, maar leer je hond dat de avond een rust moment is en geef hem lekker een kluif op het moment dat jullie op de bank neer ploffen. 

En probeer ook overdag niet altijd op zijn wensen in te gaan. Leer hem zelf te spelen met zijn speeltjes. Jij bepaalt wanneer het spel start en ook jij bepaalt wanneer je stopt en niet de hond. Hetzelfde geld ook met aandacht geven.

Als de hond altijd gewent is dat er altijd op zo'n aandacht of spel verzoek is ingegaan dan is het voor hem natuurlijk heel vreemd dat dat in de avond niet meer zo werkt. Daarbij is hij ook nog eens aan het puberen...

Ik kwam het volgende tegen:

http://www.whizzdogs.com/Workshop-&-Lezing/Workshop-Leer-je-hond-kennen

Ik dacht meteen aan jullie, dus ik deel hem even wie weet heb je er belangstelling in. Is nog maar 1 plekje over in Zwolle.

Hey Ciska en Moh,

Ik heb gekeken naar de link en het lijkt me wel wat! Ik ga mezelf en James nog niet aanmelden aangezien ik in 2 dagen al redelijke verbeteringen zie met het gedrag van James, wij gunnen hem thuis z'n rust en hij lijkt nu veel meer evenwicht te vinden in zijn gedrag, hij kijkt ons minder aan als die iets doet omdat hij weet waar hij aan toe is. 

Het is wel een beetje vroeg om te zeggen dat hij veranderd is maar het begin is er al en dat na 2 dagen! 

Super bedankt voor de tips allemaal! ik hou jullie op de hoogte:) 

P.S. we hebben een zwembad gekocht voor James !! 

Groeten, Patrick en James

Goed om te lezen Patrick.
Je zult echt nog momenten krijgen dat je denkt dat het allemaal niet werkt, maar dan moet je juist vasthouden aan wat je van plan was.
En kun je altijd hier ff steun zoeken.
Santa krijgt ook regelmatig zoekspelletjes. Daar wordt ie moe van in zijn hoofd.
James is ook een retriever dus het is goed om juist een appel te doen op die speurneus.
Strooi zijn brokjes eens door de tuin, of huis en leer hem netjes te wachten tot jij zegt "zoek".

Hey Santa,

James kent al veel commando's en we hebben ook bordspellen gekocht voor hem, helaas heeft hij ze na 2 keer al door haha.

James wacht altijd tot hij mag eten, met elk koekje of met eten moet hij eerst zitten tot wij zeggen dat hij mag eten. volgens een hondentrainer die we kennen brengt dit rust voor James en weet hij dat wij controle hebben over z'n eten!

Zoeken in de tuin vind hij trouwens wel geweldig, alleen hij neigt altijd naar het graven dus de tuin heeft al redelijk wat zwarte plekken :) 

Groeten Patrick van der Vegt

Super!
Als de bordspellen even niet hoeven kun je ook een doos met proppen krant en brokjes vullen.
Of een wc rol of eierdoos en die goed dichtvouwen.
Hou, zeker bij een labrador in de gaten dat je de brokjes die je bij spel gebruikt aftrekt van de dagportie, zeker wanneer je merkt dat hij te zwaar wordt.

@Santa

Goede tips voor het spelen!

Het gewicht van James is volgens de dierenarts perfect! ik heb geen idee hoeveel hij precies weegt maar we krijgen veel complimenten dat hij mooi slank is, hij eet trouwens Royal Canin ( weet niet of het er mee te maken heeft). hij heeft vanaf zijn 1e dag niets anders gehad dan Royal Canin, hij laat geen scheten gelukkig. waarschijnlijk door het voer :)

Groeten, Patrick en James 

" Hey Ciska en Moh,
Ik heb gekeken naar de link en het lijkt me wel wat! Ik ga mezelf en James nog niet aanmelden aangezien ik in 2 dagen al redelijke verbeteringen zie met het gedrag van James, wij gunnen hem thuis z'n rust en hij lijkt nu veel meer evenwicht te vinden in zijn gedrag, hij kijkt ons minder aan als die iets doet omdat hij weet waar hij aan toe is. 
Het is wel een beetje vroeg om te zeggen dat hij veranderd is maar het begin is er al en dat na 2 dagen! 
Super bedankt voor de tips allemaal! ik hou jullie op de hoogte 
P.S. we hebben een zwembad gekocht voor James !! 
Groeten, Patrick en James "

Patrick Van der vegt

Helemaal goed toch! Fijn te lezen dat je nu al verbetering ziet

En die workshop leek mij ook heel interessant. Maar ik heb geen probleem met Moh, maar toch was ik aan het twijfelen om te gaan, je leert er altijd wel iets. Maat heb toch maar besloten niet te gaan en dan geef ik liever dat geld uit aan een andere workshop. 

Als je hond zo slim is in puzzels dan kan je via Facebook vaak wel pagina vinden met hoe  je zelf leuke puzzels kan maken. Ook hier heb je er wel topics  over.  Let er wel op dat puzzelen moeilijker is dan dat het lijkt. Je moet hierin wel weten hoe je je hond hierin begeleid. Als ze het niet snappen en je grijpt niet in dan raken ze gefrustreerd en gaan blaffen of bijten of lomp alles om gooien enzo. Dus is raadzaam om je hier goed in de verdiepen.

Verder heb je idd makkelijke puzzels wat welke hond kan. Zoals hierboven beschreven met proppen krant. Of de wel bekende snuffelkleed.

Maar wat ik al zei je bent goed bezig!

En welkom hier op het forum met je mooie labrador!

Dat je hond de puzzel makkelijk vind wil nit zeggen dat hij het niet leuk vind en geen energie kost :) 

Ik heb een puzzel met van de schuifjes, gijs vi d het heel makkelijk maar toch vind hij het heel leuk en wil er oneindig mee doorgaan

fijn dat je al wat verschil ziet

Hier is nog een link naar een topic over hersenspelletjes

http://www.hondenpage.com/hondenforum/166781/het-hersenwerk-topic!.php

Toch, zonder eigenwijs te willen overkomen, zou ik niet voor méér spelletjes gaan. Deze hond verveelt zich niet, wordt ws zelfs mentaal overprikkeld.

Ik blijf vinden: wat minder spelen maar juist meer wandelen. Gewoon relaxt een eind lopen met die hond. Wordt hij prettig moe van en kan lekker zijn hoofd leegmaken. Je oké, in deze bloedhitte even niet.....

Overdag dan.

 Erg achterhaald. Waarom vind je dit?

Pup komt vrolijk met een speeltje aan: spelen baas, en de baas negeert de pup. Pup komt voor een knuffel, en de baas negeert de pup. Nog even en alle initiatieven van de pup zijn weg, toch niemand die reageert. Sneu.

Maar wacht eens, de pup pakt iets waardoor de baas wel reageert: de schoenen, afstandbediening, theedoeken. Feest, nu weet je hond wel hoe hij aandacht moet krijgen. Leuk spelletje zo.

Ik ga altijd in op de initiatieven van de hond, ze mag altijd het spel beginnen en stoppen, helemaal top. 

Stel dat ik midden in een klusje zit, zeg ik: nu even niet. En ga door met wat ik doe. Inmiddels heeft ze geleerd dat ik dan niet ga spelen of knuffelen, ze gaat zelf spelen. 

Als ik dan klaar ben, pak ik een speeltje en wordt er nog even gespeelt. 

Om 18:00 precies krijgt hij elke dag eten en om 18:45 eten wij.

James slaapt tijdens het eten en na het eten gaan we samen met James even uitbuiken op de bank :) 

Dan gaat James de hele avond voor de deur zitten en blijft piepen en begint ons te bijten. 

Ik was vergeten om te vertellen dat gedurende de hele dag er 3x met hem een uur lang wordt buiten gespeeld(tot het punt dat hij zo moe is die gaat liggen en niet meer wil spelen) 

om 23:00 gaat hij de bench in( meestal voor die tijd al vrijwillig) en dan slaapt hij tot 06:45

Ik denk dat je, wanneer jullie hebben gegeten, je de hond nog even een keer moet uitlaten en voor 23.00 uur ook nog even.

 Ben ik het niet mee eens want zijn doel is aandacht dus hij heeft helemaal niks 'gewonnen' in dit geval. En je zult op de een of andere manier (lichaams)taal moeten gebruiken om hem naar zijn 'time out' plek te sturen of begeleiden wat bij sommige honden voor nog meer (lichamelijke) tegenspraak zal zorgen. Van mag je erachteraan gaan rennen en gaan 'worstelen' om hem bij zijn halsband te kunnen pakken om naar de plek te begeleiden.

Ik zou zelf ook gewoon de ruimte verlaten, tot vervelens toe. Maar hier heeft het altijd zoden ad dijk gezet met echt opeisen van aandacht op wat voor manier dan ook.

Hey Suzanne en Luca en Manuela!

Super goede tips,

Suzanne: door die tips van jou heb ik het gevoel dat ik beter in de huid van James kan kruipen en beter begrijpen wat hij voelt!

Manuela: super goede tip, ik ga het vanavond direct proberen om hem een 'time out' te geven, P.s. James heeft geen halsband om:p 

Patrick en James

Hey Suzanne en Luca en Manuela!

Super goede tips,

Suzanne: door die tips van jou heb ik het gevoel dat ik beter in de huid van James kan kruipen en beter begrijpen wat hij voelt!

Manuela: super goede tip, ik ga het vanavond direct proberen om hem een 'time out' te geven, P.s. James heeft geen halsband om:p 

Patrick en James

Ik probeer altijd uit te vinden waarom een hond iets doet. Dan ook goed over mijn eigen handelen na te denken en hoe je het kan oplossen. 

Het scheelt enorm als je je hond begrijpt en ook om te weten dat ze nooit bewust stout zijn. Het is gewoon oorzaak en gevolg. 

Wees consequent en duidelijk naar je hond. Ik ben absoluut niet streng en Luca mag veel, maar heb wel regels, ben conseqeunt en duidelijk. Hierdoor weet ze waar ze aan toe is en dat schept rust.  

Honden opvoeden is niet makkelijk, heel goed dat je tips vraagt, ik doe niet anders!