Artikel over dominantie

Home » Opinie » Bert van Straten: Hondendominantie is een feit, geen mythe Bert van Straten:

Hondendominantie is een feit, geen mythe 11 mei 2015 door Bert van Straten Reageer 3Share Het ontkennen van het bestaan van sociale dominantie bij honden is zo’n beetje hetzelfde als het ontkennen van de zwaartekracht. Maar als je over het internet surft, kom je een hoop verhalen tegen die dominantie bij honden afdoen als een mythe. Dit tot grote ergernis van onderzoekers als Marc Bekoff en L. David Mech. Want klopt het eigenlijk wel, dat sociale dominantie bij honden niet bestaat? Mijn ervaring en mening is: sociale dominantie bestaat wel degelijk in de onderlinge verhoudingen tussen honden. En ook in de relatie tussen de hond en zijn familie: de mens! hondendominantie Foto credit: Päivi Reijonen via Compfight cc In de discussies over het wel of niet bestaan van sociale dominantie bij honden, wordt vaak gerefereerd aan de onderzoeken en uitspraken van L.D. Mech. Mech heeft met zijn onderzoeken naar gedrag onder wolven (eerst in de jaren zestig en later in de jaren negentig van de vorige eeuw), een belangrijke duit in het zakje gedaan in deze discussie. Omdat het DNA van wolven en honden maar minimaal van elkaar verschilt, is het niet gek dat studies naar gedrag van wolven ook worden gebruikt om gedrag van honden te verklaren. Wolven en honden liggen immers zo dicht bij elkaar dat iedere willekeurige hond zich met iedere willekeurige wolf kan voortplanten. Hun nakomelingen zijn op hun beurt ook weer vruchtbaar. Dit in tegenstelling tot andere diersoorten die wat DNA betreft ook nauw aan elkaar verwant zijn. Bonobo’s en mensen kunnen zich bijvoorbeeld niet met elkaar voortplanten. En als verschillende soorten zich wel met elkaar kunnen voortplanten, dan kan hun nageslacht dat weer niet (denk aan het voorbeeld van muildieren en muilezels). De grote genetische verwantschap tussen de wolf en de hond maakt het dus heel aannemelijk om beide in gedragsmatig opzicht met elkaar te vergelijken en zodoende de overeenkomsten en verschillen goed in beeld te krijgen. Terug naar de twee onderzoeken die door Mech zijn gedaan. Het eerste onderzoek uit de jaren zestig van de twintigste eeuw stelt de vraag naar de precieze omgangsvormen in wolvenroedels. De conclusie van dit onderzoek luidt dat de samenlevingsvorm in een roedel van wolven is gebaseerd op het organiserende principe van dominantie. Hierdoor wordt een bepaalde rangorde in een groep gecreëerd. Belangrijk om even in gedachten te houden, is de setting van dit onderzoek: het ging hier over een bij elkaar gezochte groep van wolven in een afgesloten omgeving. De wolven waren dus geen familie van elkaar! Het tweede onderzoek van Mech dateert uit de jaren negentig van de vorige eeuw. Hierin wordt gezegd dat wolven helemaal niet altijd bezig zijn met dominantie. In plaats van dat er sprake is van een leefvorm die op het principe van dominantie is gestoeld, zijn de onderlinge verhoudingen veel beter te vergelijken met de banden zoals die van een familie. Hierin staat niet het organiserende principe van dominantie centraal, maar wordt de leefvorm veel meer door samenwerking tussen de familieleden bepaald. De conclusies in dit onderzoek komen voort uit een hele andere onderzoeksopstelling (setting): het gaat hier om een studie naar families van in het wild levende wolven. Zich baserend op het tweede onderzoek van Mech wordt nu vaak geroepen dat het is bewezen dat een hond helemaal niet bezig is met dominantie. De één roept hierbij nog wat harder dan de ander… Maar klopt dit eigenlijk wel? Worden er hier niet wat zaken door elkaar gehaald? Want hoe leeft de hond bij ons? Die leeft helemaal niet tussen zijn soortgelijke familiegenoten in de vrije natuur. Nee: die is rond 8 weken uit zijn eigen familie gehaald, weg van zijn moeder, broertjes en zusjes. En leeft hiermee feitelijk als de wolf uit het eerste onderzoek: hij wordt in een voor hem totaal onbekende omgeving geplaatst, te midden van individuen die hij nog nooit heeft gezien. Namelijk in ons huis, in onze familie, waar misschien ook nog wel andere soortgenoten zijn, maar niet van dezelfde familie. Dat lijkt dus veel meer op de situatie uit het eerste onderzoek! Jaren geleden stelde ik al eens dat de onderzoeksresultaten van het eerste onderzoek overeenkomen met de situatie van onze hond: sociale dominantie is voor de hond een manier om zich te manifesteren ten opzichte van een ander. Het is daarmee een communicatievorm en bestaat dus enkel in de context van een relatie. Ik bedoel met dominantie dus geenszins het totale wezen van de hond te vatten, alsof de hond in een voortdurende aaneenschakeling van gedragingen zijn superioriteit aan het etaleren is. Domineren is niet vergelijkbaar met bijvoorbeeld het feit dat we moeten ademhalen om te kunnen blijven leven. Dominantie daarentegen is een communicatievorm, die een hond in de ene relatie wel zal inzetten, maar in een andere relatie niet. Of op het ene moment wel zal gebruiken, maar op een ander moment niet. Maar dat de hond dominante communicatie gebruikt, dat is onweerlegbaar. Zoals de in gevangenschap gehouden wolven uit het eerste onderzoek. Dit leverde me destijds overigens aardig wat kritiek op. Recent onderzoek aan het Wolf Science Center in Oostenrijk (2014 en lopend) bevestigt echter mijn stelling. Deze langlopende studie naar wolven en honden wordt uitgevoerd door Dr. Friederike Range en Dr. Zsófia. Uit dit vergelijkend onderzoek naar het gedrag tussen de beide diersoorten, komt naar voren dat de honden veel meer bezig zijn met het domineren van elkaar en het vaststellen van een rangorde dan de wolven. De wolven zijn juist veel vriendelijker en coöperatiever naar elkaar. Dit verschil is vermoedelijk een gevolg geweest van het domesticatieproces van de hond. Je kunt je voorstellen dat in de tijd dat we nog in berenvellen rondliepen, alleen die dieren overleefden die in staat waren om zich aan de mens te onderwerpen. Het is daarom ook niet zo vreemd dat honden inmiddels feilloos onze emoties en intenties weten te lezen. Sociale dominantie speelt dus al heel lang een rol in de communicatie tussen honden en tussen mens en hond. In een online filmpje neemt Mech afstand van het begrip alfa voor in de vrije natuur levende wolven. Wat in hondenwereld gebruikt wordt om te beweren dat hij daarmee ook sociale dominantie ontkent. En dat laatste is onjuist! Hij bevestigt in datzelfde filmpje overigens ook dat de term alfa wel klopt voor dieren in gevangenschap. Daarnaast haalt hij nog even aan dat de belangrijkste rol die van Pack Leaders is, mijn dank daarvoor! ;-) Een recente uitspraak van Mech als antwoord op een vraag van Marc Bekoff, een andere grootheid in het onderzoek naar dieren en hun gedrag (zie de link voor zijn interessante column over sociale dominantie), getuigt ook van het feit dat Mech geenszins het begrip dominantie verwerpt: “… however, a quick scan of the Kelley article reveals much misinformation attributed to me. This misinterpretation and total misinformation like Kelley’s has plagued me for years now. I do not in any way reject the notion of dominance.” Willen we problemen echt oplossen, dan moeten we niet ontkennen dat ze bestaan. Sociale dominantie komt voor bij honden, bij mensen, bij paarden, bij kippen en bij nog vele andere soorten. Het heeft alleen niks te maken met het trekken aan de riem, het liggen op de bank, wie er als eerste mag eten of dat je een hond bij zijn nekvel op de grond zou moeten smijten. Accepteren we het bestaan van sociale dominantie, dan kan dit besef juist behulpzaam zijn in het oplossen van probleemgedrag. “Dominantie is een belangrijke en vaak subtiele communicatievorm!” Om deze reden kunnen goed opgevoede en getrainde honden een belangrijke en soms zelfs cruciale rol spelen in het oplossen van gedragsproblemen. De aanwezigheid van een sociaal krachtig dier kan juist door de inzet van sociale dominantie, de ruimte voor negatief gedrag weghalen. Net zoals een groepsleidster (Pack Leader) op een kleuterschool door haar aanwezigheid ervoor zorgt dat er op een normale manier met elkaar wordt omgegaan. Dat zij met haar presentatie en/of communicatie soms even indruk maakt, wil niet zeggen dat ze gebruik maakt van angst, pijn en onderdrukking. Leidinggeven zou gewaardeerd moeten worden als iets positiefs. Maar in plaats daarvan wordt deze competentie maar al te vaak als negatief weggezet. In het filmpje laat ik daarom graag eens een voorbeeld zien van de wijze waarop een sociaal krachtige hond een heel belangrijke en onmisbare rol speelt in het helpen van andere honden.

Het artikel staat op www.piepvandaag.nl. Het artikel leest makkelijker dan de lap tekst hierboven ;-)

Natuurlik kan een hond dominant zijn tegen over een andere hond of zelfs baas, maar die dominantie kan je best onder controle houden. eerste vereiste van een hondenbaas is kosekwent zijn , wat vandaag niet mag ook niet morgen . dingen toelaten zoals op de bank liggen ach hij is toch oud. na 1,5 jaar komt er een nieuwe bank en de pup is een stuiterende puber, die op eens niet meer op de bank mag want die is nieuw gevolg slopende hond uit frustatie , dus ja is ja en nee is nee als je dit konsekwent door voerd is iedere hond te  leiden.. en dan kun je veel gauwer je hond in het gareel zetten als hij dominant tegen andere honden is.

Enn... enter.

Hoppa; een alinea :)

door dr m.b.h.schilder 
(utrecht)

ik raadt u aan het artikel van Cafazzo et al over dominantie bij honden te raadplegen in het tijdschrift Behavioural Ecology. 

Dan moet u tot de conclusie komen dat Mech en velen fout zitten met hun ontkenning van het belang van dominantie. 

Een nieuwe analyse van dominantieverschijnselen bij de hond is klaar en bevestigt het beeld at  Cafazzo schetst over de hond en dat van van Hooffe en Wensing over de wolf. 

Dit artikel zal hopelijk dit jaar nog verschijnen en zal laten zien, dat niemand om het fenomeen dominantie heen kan.

Wat velen over het hoofd zien, is dat formele dominantie ook bij de hond voorkomt en dat het benoemen van een roedel als een extended family beslist niet betekent, dat dus dominanite geen rol speelt. 

Over de vele fouten in het artikel van Bradshaw et al, en dat van Casey zal ik het maar niet hebben. Deze complexe materie wordt door hen op een wetenschappelijk onacceptabele wijze behandeld, maar dat wordt door vele lezers niet gezien (en dat neem ik ze niet kwalijk, de materie is zeer complex.

Voortschrijdend inzicht zal laten zien, dat niemand om dominantie heen kan, maar dat dit niet logischerwijze moet leiden tot dominantie-gerelateerde trainingswijzen. 

Vriendelijke groet, 

dr MBH Schilder
Universiteit Utrecht

Mevr. Of meneer schilder: helemaal eens hoewel ik niet eens alle wetenschappelijke artikel gelezen heb.

Maar wel een half mensenleven met honden gewerkt en getraind.

Vooral de laatste alinea is zeer veelzeggend: " niemand kan om dominantie heen, maar dat hoeft niet logischerwijze te leiden tot dominantie- gerelateerde trainingswijzen".

In het verleden zijn er 2 onderzoeken gedaan onder wolven. 1 was een groep eenlingen die geen familie van elkaar waren. De groep werd in gevangenschap gehouden op een beperkt terrein. Ze kregen  minimaal voedsel.

De conclusie van dit onderzoek: er heerst een sterke hiërarchie, het recht van de sterkste geldt hier. En die krijgt het meeste eten. Alle anderen proberen dmv regelmatig vechten, om hoger in de hiërarchie te komen want daar is meer eten.

Als honden afstammen van wolven , doen honden dus ook zo: constant bezig de baas te willen worden en ze hebben constant van de alfa nodig om op hun plaats gezet te worden.

De tweede studie betrof een groep wolven die vrij leefden; in het wild.

Die bestaan aan familieleden: vrouwtjes met hun familie, en hun welpen. En een paar mannetjes.

Wat bleek in deze groep?

Voor voedsel werd gezamenlijk gezorgd: door samen op wild te jagen. De buit werd mee terug genomen en verdeeld. 

Want samenwerking in de jacht levert meer voedsel op en territorium is groot genoeg zodat dat niet dagelijks verdedigt hoeft te worden.

Er is wel een alfa teef, maar haar positie wordt niet betwist.

Conclusie van dit onderzoek: als honden afstammen van wolven zijn ze geneigd om samen te werken. En conflicten te mijden.

Want conflicten betekent onrust en verspilling van kostbare energie.

Ik denk dat beide onderzoeken kernen van waarheid bevatten:

Zet honden in ongelukkige situaties ( te weinig beweging, slecht of te weinig voer, contact arm, met te veel anderen op n te kleine ruimte e.d.) en ze zullen gaan knokken of zich volledig , angstig terugtrekken. Vluchten kan , als optie, immers niet.

Ze zullen om alles gaan knokken en hun plek willen opeisen.

Zet honden in een omgeving waar ze begrepen worden, hun hondeding mogen doen, in hun noden worden voorzien; en ze zullen een metgezel worden.

Die honden kunnen wel degelijk , in spelvorm, grenzen soms opzoeken; zeker als hij daartoe uitgedaagd wordt, maar serieus vechten, nee.

Er is geen reden voor....

Een hond wil, voor alles, duidelijkheid, veiligheid en enige voorspelbaarheid. Als zijn baas toont dat hij daarvoor zorgt, vervalt de reden om " hogerop" te willen komen.

Als baas moet je dus wel kunnen zien en herkennen als jouw hond in het spel veranderd naar serieus: te hard spelen en de andere hond te hard op zn plaats zetten. Of jou in je handen willen bijten. Dat kun je dominante handelingen noemen en mag je niet missen of ontkennen!

Dan moet je als baas ook ingrijpen, spel afbreken.

Dus ja, er zijn zeker dominante handelingen, maar daarmee kun je een hond nog niet zomaar het stempel dominant geven als karaktertrek!

En, nogmaals, normaal gesproken zijn honden echt niet constant bezig met " hogerop" willen komen.

Maar je moet wél als baas kunnen herkennen én adequaat ingrijpen als je hond te veel of te vaak dominante handelingen vertoont.

Wanda, dat heb je mooi omschreven. Als roedelleider heb je de taak om voor iedereen te zorgen en iedereen zich veilig te laten voelen. Daarbij horen ook duidelijke grenzen en regels. Dan weet iedereen waar hij aan toe is.

Ik geloof tot zoverre in de dominantietheorie dat een hond met een goede leider niet echt de grenzen opzoekt, maar bij een minder consequente baas een hond zelf dingen gaat regelen. Duidelijke regels en consequent zijn voorkomen veel. (Honden zijn net kinderen)

Net zoals een persoon dominant kan zijn over een ander persoon of dier. Kan een dier in mijn ogen in een bepaalde situatie dominant zijn over een ander dier of mens. Echter ben ik het niet eens met de dominantietheorie als opvoedingsmethode. Ik ben niet van mening dat je als opvoeder steeds uw plaats als leider moet veroveren met eventueel fysiek geweld.

Ik was met Max een team. Wij deden samen dingen. Uiteraard bepaalde ik veel in zijn leven. In bepaalde wanneer er gegeten werd , wanneer er gepoept mocht worden,... Maar dit allemaal op een rustige zachte manier. Niet dat ik nooit strafte maar fysiek corrigeren gebeurde hier nooit 

Ik vond dit stukje wel erg mooi:

Om deze reden kunnen goed opgevoede en getrainde honden een belangrijke en soms zelfs cruciale rol spelen in het oplossen van gedragsproblemen. De aanwezigheid van een sociaal krachtig dier kan juist door de inzet van sociale dominantie, de ruimte voor negatief gedrag weghalen. Net zoals een groepsleidster (Pack Leader) op een kleuterschool door haar aanwezigheid ervoor zorgt dat er op een normale manier met elkaar wordt omgegaan. Dat zij met haar presentatie en/of communicatie soms even indruk maakt, wil niet zeggen dat ze gebruik maakt van angst, pijn en onderdrukking.

Hier word dominantie dus niet gebruikt om pijn te doen maar als zelfverzekerdheid. 
Deze zin klopt niet helemaal maar het is al wat later en ik zit op het einde van mijn werkdag dus mijn hersenen willen even niet meer mee werken. Ik hoop dat jullie begrijpen wat ik probeer te zeggen.
Dominantie word vaak met geweld in verband gebracht, waardoor dominantie een nare naam krijgt. In dit stukje heb je dus een mooie dominante vrouw (de juf) die op een lieve manier de baas is geworden. Ik vind dat mooi he.

Dominantie wordt niet ontkend.

De dominanrie theorie is gebasseerd op onjuist heden, die klopt dus niet.

In de hondenwerleld is dominantie een interactie tussen 2 bekende honden om bezit. Het wordt heel vaak onjuist gebruikt.

Daar gaan we weer.

anoniem als je weer mee wil forummen maak dan weer een profiel aan

Mooi, test geslaagd.

Mijn IP adres wordt dus nog steeds in de gaten gehouden.

In dat geval: laat dat aanmelden maar zitten.

Dan heb ik toch zo weer een ban.

Probeer het later nog wel eens.

Ahhh'' dus je wilde even reageren met ''daar gaan we weer'' om je IP adres te testen??...


Tuurlijk!


Je kunt gewoon een profiel aanmaken hoor... wel of geen ban krijgen heb je zelf in de hand...

Ga nou niet zielig zitten doen...

Sorry, maar ik kan me irriteren aan 'ex-leden' die als anoniem nog even hun gram willen halen.

Als je staat achter hetgeen je te melden hebt of vind dat je iets hebt toe te voegen,,.. dan doe je dat niet 'anoniem'.. is zoooooo' kinderachtig.