Lupus SLE

honden encyclopedie > Lupus SLE

door Dobry

Lupus SLE

Lupus bij de hond

¬mei 2011

Dr. Luc A.A. Janssens, DMV, Ph.D, Dipl.ECVS, Specialist chirurgie gezelschapsdieren

Dierenartsen centrum Anubis en
KSD Rotterdam

Kontichse steenweg 46
2630 Aartselaar - Antwerp- Belgium
tel: +32 (0) 3 290 00 00

Barbarakruid 2
3084 SD Rotterdam
tel: 32 (0)104 20002

email: [email protected]

web: http://www.anubis-vet.com en www.ksd-rotterdam.nl



Lupus is een ziekte die bij meerdere diersoorten voorkomt alsook bij de mens.
Er bestaan meerdere ondersoorten van deze ziekte die vooral bij de mens goed beschreven zijn.

Zo is de huidvorm of discoiede lupus die eigenlijk de naam aan de ziekte heft gegeven.
Bij deze mensen ontstaan rode zones/strepen ( vlindervormig ) naast de neus waar de opperhuid verdwijnt ( zie foto) . Zo krijgt deze patient bij vooraanzicht een wat wolfachtig aanzicht: vandaar de naam lupus wat latijn voor wolf betekent. Zie figuur 1.

Een andere vorm, die redelijk zeldzaam is, is deze die door medicatie wordt veroorzaakt. De symptomen ervan lijken erg op deze van algemene of systemische lupus.
Sommige sulfamiden of bloeddrukverlagers ( maar ook andere medicatie kan) induceren de ziekte dan, die bij de hond vaak bestaat uit koorts krijgen en pijnlijk gezwollen gewrichten hebben.

Meestal verdwijnt de ziekte hier als de medicatie wordt gestopt.
De reden voor het ontstaan van de ziekte is het zich ontwikkelen van anti- lichamen tegen dit medicijn. Deze antilichamen vallen dan eiwitten aan in het lichaam die “eigen” zijn .

De vorm van lupus die wij meest zien is algemene lupus of systemische lupus erythomatosis (SLE) ; deze vorm is veel gevaarlijker dan de huidvorm. Bij de hond zijn de meest aangetaste organen de gewrichten en de nieren. In principe kan echter elk orgaan aangetast worden en dus is het type klinische lupus dat aangeboden wordt zeer gevarieerd en afhankelijk van patiënt tot patiënt.
Zo komen soms ook zware ontstekingen voor van het hartzakje ( pericarditis) of de onderhuid ( panniculitis) .
Steeds meer wordt begrepen dat lupus gelinked is of kan zijn aan ander vormen van immuun ziekten zoals anemie of bloed armoede ( door anti stoffentegen de aanmaak cellen van de rode bloedcellen) , trombocytopenie ( idem voor de bloedplaatjes die bij stolling van belang zijn) , de witte bloedcellen , etc.

Soms , maar zelden, zal een huidvorm zich ontwikkelen tot een algemene vorm of heeft een algemene vorm ook huidsymptomen.

De meest voorkomende symptomen bij de hond met systemische lupus zijn koorts en pijnlijke gewrichten: meestal de hakken en of de polsen.

Ook hier geldt dat alle gewrichten kunnen aangetast zijn. Soms betreft het maar één gewricht soms symmetrische gewrichten en soms een allegaartje van gewrichten.

Gepaard met deze koorts ziet men algemeen ziek zijn met moeheid, slechte eetlust , geen uithouding, rap moe zijn en manken.

De sypmtomen van lupus gaan zeer erg op en af in tijd: er zijn spontane genezingen voor de rest van het leven of langere periodes (jaren) .
Soms is de ziekte aanwezig voor enkele weken om dan te verdwijnen en weer op te poppen om de zoveel weken. Een deel van deze klinische golven zou te verklaren zijn door het soort voeding. Omega 3 ( visolie) blijkt ontstekings remmend te zijn en zou helpen bij het voorkomen van relapsen (maar niet sterk genoeg om een echte aanval te blokkeren ).

De reden van het ontstaan van lupus en de aan af periodes zijn grotendeels onbegrepen en ongekend. Er is wel geweten dat virale infectie , stress, vermoeidheid, de ziekte kunnen laten oppoppen.
In onze eigen ervaring kunnen ook ernstige symptoom opflakkeringen voorkomen korte tijd na een vaccinatie.
Ook is het beschreven dat er invloed is van hormonen en het seizoen waarbij de ziekte meer voorkomt bij de hond in de zomer en de herfst.

Zeker is dat er genetische aanleg is en dat zowel bij mens als hond. In bepaalde bloed lijnen in bepaalde rassen ( zoals de Nova Scotia duck tolling bvb.) is de ziekte veel meer voorkomend dan gemiddeld.

Bij de mens is bewezen dat erfelijke afwijkingen in bepaalde eiwitten ( Componenten genaamd) aanleiding geven tot SLE. Deze eiwitten zijn zeer belangrijk in het mechanisme van het immuun systeem.

Ook werd bewezen dat een overproductie van een andere stof in het bloed nml IL 10, SLE verslecht of induceert. IL of interleucine ook eiwitten die van belang zijn bij de afweermechanismes in het lichaam. Sommige van deze IL eiwitten hebben een activerend mechanisme bij afweer en ontstekingen terwijl anderen net andersom werken. In bepaalde gevallen worden deze IL stoffen zelfs gebruikt als medicijn om ontstekingen zoals arthrose en allergie te behandelen ( IRAP bvb).

Bij de hond is genetisch onderzoek ook goed op weg om bepaalde genetische afwijkingen te indetificeren die te maken hebben met SLE. Er zijn bij de hond al vijf genetische locaties bepaald die te maken hebben met SLE ( en of verwante zieketn zoals rheumatoiede arthritis en immuun gemedieerde arteritis) (let op arthritis is gewrichts ontsteking / arteritis is ontsteing van de slagaders zaols deze voorkomt bij bepaalde vormen van hersenvlies of hersen ontstekingen) . Dit onderzoek wordt bvb. uitgevoerd bij de Nova Scotia duck tolling retriever waarbij de ziekte redelijk veel voorkomt.

PS Ook deze hersen arteritis is bij de Nova scotia beschreven ( net als Addison disease) .

In één studie is ook aangetoond dat honden met SLE beduidend vaker antilichamen hebben tegen lyme disease. Dit laat wat licht schijnen op de vast stelling dat de ziekte meer in de zomer en herfst wordt bescheven .

Bij bloed onderzoek worden allerlei afwijkingen waargenomen bij SLE : meestal een stijging van de witte bloedellen , een stoornis in de eiwit fracties ( electroforese) en soms nierafwijkingen en bloed armoede. Maar het bloedbeeld kan zer variable zijn en moet met zorg worden geinterpreteerd.

Er zijn ook meer specifieke bloed testen die mikken op het onderzoeken van de immuun ziekte zelf, deze betreffen o.ade aanwezigheid van LE cellen en een positieve ANA ( anti-nuclear-antibody of antilichamen tegen bepaalde eiwtitten in de celkern) test. Ook de rheuma test hoort hier in dit rijtje hoewel hij minder specifiek is.

Helaas zijn deze bloedtesten bij de hond soms negatief bij zieke dieren en soms heeft men positieve testen bij normale honden. Op die manier kan men dus niet zeer erg betrouwen op deze testen voor een exacte diagnose.
Allicht zullen betrouwbaardere bloedtesten op de markt komen over enkele jaren. Enkele daarvan worden nu getest zoals de double stranded DNA antibody test.

Een andere test die gebruikt word tom de diagnose zeker te maken bij huid en nier lupus is een bioptname en kleuring meet speciale gemarkeerde kleurstoffen die antistoffen opsporen. Deze test is zeker geen routine bij de SLE die bij de hond voorkomt.

De meest duidelijke diagnostische test bij de hond is de uitslag van de gewrichts punktie van een aangetast gewricht. Daar ziet men een zeer erge ontsteking in ( exudatieve arthritis) die erg lijkt op een infectie in het gewricht echter zonder bacterien. Zie figuur 2
Behandeling van lupus

Vele eenvoudige factoren zijn blijkbaar van belang zoals oververmoeidheid, voeding, vaccinaties, stress, etc.
Hierop kan men wat inwerken door logische beslissingen over hoe te leven met je hond.
Een echt zieke hond die in crisis is moet zeker behandeld worden met medicatie?
Deze bestaat steeds uit immuun onderdrukkende medicatie zoals: cortisone, cyclophosphamide, methotrexate, azothioprine, cyclosporine, mycophenolic acid en anti Blys ( ook genaamd Baff of Belimumab of B lymfocyte stimulator) en combinaties hiervan. Dit zijn de medicaties die ook worden toegediend bij patienten met transplantaties van vb nier en hart.
In sommige gevallen mar vooral bij demans worden ontekings remmers en pijnstillers als extra toegediend ook om de dosis van ander medicatie te verminderen. Bij de hond is dit wat problematischer omdat combinaties aanleding kunnegeven tot de ontwikkeling van maag- en dundarm zweren en dan nog meer mediacte nodig is ( maagzuur remmers en prostagladine toevoegingen) . Ok wordt soms ( bij de mens) gebruik gemaakt van anti malaria middelen omdat ook dezen een inwerking hebben op afweer reacties. Voor zover ik weet is dit bji de hond geen gewoonte.

De aanpak varieert erg per instituut en dierenarts . Er spelen persoonlijke voorkeuren mee en ervaring. En de mogelijkheid om te varieren geeft speelruimte ivm nevenwerkingen beperken en maximal klinisch resultaat behalen.

Belangrijk is om te beseffen als eigenaar dat Lupus niet echt ( bijna nooit) geneest en dus een levenslange opvolging vraagt . Geregeld klinisch onderzoek en bloed analyse en soms gewrichts vocht onderzoeken zijn nodig.
Belangijk is ook om niet ontmoedigd te raken als er weer en pop up is: deze kan goed worden opgevangen en is goed behandelbaar mits een redelijk snel overleg me de dierenarts en een goede therapeutische aanpak.

Omdat het toedienen van deze medicatie ook afwijkingen geeft in de bloed onderzoeken die soms erg gelijken op deze van de ziekte zelf is de nodige voorzichtigheid geboden in de interpretatie. Eeen ervaren en gespecialiseerd oog en oor is dan ook zinvol.