Vuurwerkangst

honden encyclopedie > Vuurwerkangst

door soraya

Vuurwerkangst

Angst is een onderdeel van ons natuurlijk systeem. Gevoelens van angst beschermen ons tegen gevaar. Voor honden is dit precies zo. Op zich zelf is angst dus geen probleem. Belangrijk is hoe je ermee omgaat, de mate vanangst en de mate van herstel.

•Angst kent verschillende gradaties: onzekerheid – angst – fobie.
•Angst kent tal van oorzaken en er zijn vele soorten van angst.
•Om te weten wat angst is, moet je je eerst afvragen wat normaal is.
•Angst en stress zijn nauw met elkaar verbonden: angst veroorzaakt stress; stress maakt gevoeliger voor angst.
•Angst bij honden kun je herkennen aan de lichaamstaal: bijv. oren in de nek, grote pupillen, rode gloedin de ogen, klein maken, staart tegen de buik, beven, bevriezen, schuim om de bek etc. Het lichaam wordt ‘gesloten’ om jezelf te beschermen. Bij angst voor vuurwerk zie je als directe reacties meestal blaffen, vluchten, plassen en poepen, hijgen, niet kunnen luisteren, geen contact maken, niet eten. Het komt ook voor dat honden in paniek helemaal doordraaien en apathisch worden en / of zich verbergen onder banken of in andere ‘holen’.
•Angstgedrag (met name het angstblaffen) van honden wordt door mensen vaak hard bestraft, met als gevolg dat de hond nog angstiger wordt. Ik heb meegemaakt dat de politie zelfs anti-blafbanden (stroombanden) aanraadt bij honden die blaffen als ze alleen thuis zijn, met desastreuze gevolgen.
•Angst neemt toe als controle en voorspelbaarheid afnemen; dit speelt bij vuurwerk een grote rol.
•Een honden leven kent eenaantal angstgevoelige periodes: 8 weken (duurt een paar dagen), het weghalen bij de moederhond is dan een slecht moment en nog te vroeg; 4-5maanden (duurt ong. een week); 9-10maanden, adolescentie (duurt ong. 2 weken); 13-14 maanden, hormoonwisseling; 17-18 maanden.
•Één slechte ervaring kandan een grote impact hebben voor het hele leven. Het kan iets zijn dat voor ons onbetekenend lijkt. Heb begrip, vermijd moeilijke situaties, voorkom / reduceer stress.


Een hond die bang is voorvuurwerk, kan ook bang zijn voor de lichtflitsen, voor sissende en gillende geluiden of voor de geur van het vuurwerk.

Ongeacht de oorzaak bestaat het gevaar dat de angst generaliseert naar vergelijkbare prikkels en situaties: een hond die eerst alleen bang is voor knallen, kan ook bang worden voor andere geluiden, zoals het dichtslaan van autodeuren.

Voor veel honden betekent december een langeperiode van angst en stress veroorzaakt door het vuurwerk.

Medicatie

Vaak begint de periode van harde knallen al halverwege november. Het wandelen wordt dan voor veel honden een drama: ze zijnvaak zo bang dat ze alleen maar proberen om zo snel mogelijk naar huis tekomen. Het spreekt voor zich dat december voor deze bange dieren allerminst een feestmaand is en dat zij gedurende deze periode eigenlijk geen leven hebben.
Veel mensen gaan net voor de jaarwisseling naar de dierenarts voor een pilletje voor de hond. Een goede oplossing denken veel mensen. Maar is dat ook zo?

Medicatie kan een goede optie zijn. Maar het is belangrijk de juiste medicatie te gebruiken.

Sommige medicijnen die bij vuurwerkangst worden gebruikt, brengen de hond weliswaar in een toestand van verdoving, maar kunnen tegelijkertijd ook de gevoeligheid voor geluid vergroten (Vetranquil). De hond is dus wel suf maar hoort beter! Vuurwerkgeluiden komen dus veel indringender binnen, alleen kan de hond als gevolg van de verdoving geen uiting meer geven aan zijn angst. Het gevolg hiervan is dat de angst voorvuurwerk alleen maar zal toenemen. Medicijnen met genoemde nare en ongewenste bijwerkingen zijn vaak ook in een dierenwinkel te verkrijgen, waar eenieder ze zonder deskundig advies kan kopen. Om te voorkomen dat u ongewild de angst vanuw hond versterkt door verkeerde medicatie is het dus van het grootste belang dat u altijd met uw dierenarts overlegt welke medicatie u het beste kunt gebruiken. Sinds kort zijn er ook natuurlijke kalmeringsmiddelen voor hondenverkrijgbaar bij dierenartsen (o.a. Telizen). Minimaal twee weken vóór Oud en Nieuw moet de hond hiermee beginnen. Ga dus op tijd naar uw dierenarts.

Medicatie zorgt er niet voor dat de angst van de hond voor vuurwerkgeluiden zal verdwijnen.

Wat kunt u doen voor een angstige hond in december?

Ban alle vormen van straf uit

Een bange hond mag je nooit straffen. Hij wordt dan alleen maar angstiger. Stel u bent bang voor spinnen. Op het moment dat er een spin in uw buurt komt, begint u te schreeuwen en te zweten van angst. Als u dan vermanend wordt toegesproken of erger nog, een tik krijgt, zal dit er niet toeleiden dat u een volgende keer niet meer bang bent voor die spin. Hooguit durft u uw angst minder te uiten, maar de angst op zich zal er zeker niet minder door zijn geworden.
Bij honden werkt dit niet anders. Bovendien schaadt straf het vertrouwen van de hond in de eigenaar. Hij zal er dan eerder voor kiezen om te vluchten in plaats van een veilig heenkomen bij u te zoeken.

Als je afhankelijk van iemand bent die je niet vertrouwt, neemt angst toe.

Bied bescherming

Een hardnekkig en wijd verbreid misverstand is dat wij onze hond moeten negeren als deze bang is. Een kind dat bang is in het donker zal, als het wordt genegeerd door de ouders, alleen nog maar banger worden. Voor honden die worden genegeerd als ze angstig zijn, is dit niet anders.

Als je afhankelijk van iemand bent die je niet beschermt, neemt angst toe.

Kijk niet toe, maar help uw hond door bijvoorbeeld samen afstand te nemen van datgene waar hij bang voor is, door zo snel mogelijk naar een veilige plek te gaan en /of hem dicht tegen u aan te laten zitten / liggen. Dit betekent dat u de verantwoordelijkheid op u neemt en hem beschermt. Bevrijd uw hond uit een beangstigende situatie, wacht niet af en denk niet dat het zich vanzelf wel oplost. Hoe langer u uw hond in zo’n situatie laat, hoe gemakkelijker hij hier een zware shock aan over kan houden. Een hond die weet dat hij bij u veilig is, zal in beangstigende situaties eerder naar u toekomen dan de hond wiens angst genegeerd wordt, en de behoefte om te vluchten zal afnemen.

Zorg er dus in iedergeval voor dat uw hond niet alleen is. De ene hond zal het liefst in een inpandig vertrek gaan liggen, bijv. de badkamer of wc. Een andere kan het beste met de angst omgaan als hij naast u op de bank mag liggen of op schoot. Over het geven van troost / aandacht aan een angstige hond bestaat geen overeenstemming. Sommigen menen dat je met het geven van aandacht de angst beloont en daardoor versterkt. Anderen daarentegen stellen dat het nog maar zeer de vraag is of en in hoeverre angst beloond wordt door het bieden van troost. Een hond in hevige angst of paniek is namelijk, net als de mens, niet meer in staat om te leren. Angst zou dan ook niet beloond kunnen worden.

Mijn ervaring is dat bij een angstige hond die zacht wordt toegesproken en wordt aangehaald of stevig vastgehouden, dus getroost wordt, de angst meestal sneller afneemt dan wanneer die steun niet wordt gegeven. Ook heb ik niet waargenomen dat de hond in een volgende beangstigende situatie sneller en heviger bang wordt. In geval van angst voor vuurwerk zie ik bij mijn hond juist het tegendeel: in plaats van naar huis te vluchten zoekt zij nu eerder mij op en herstelt zij sneller. Belangrijk is om te kijken waar úw hond het beste op reageert.

Een hond die angstig is, heeft dus bescherming nodig. Het bieden van bescherming en mogelijk ook van troost heeft dus een positief effect op het welzijn van uw hond èn op de relatie met uw hond.

Stress reductie

Ten gevolge van de oplopende stress tijdens de vuurwerkperiode kunnen andere gedrags problemen ontstaan of bestaande verergeren. Ook vergroot stress de gevoeligheid voor geluid. Daarom is het van groot belang overige stress te reduceren. Angst hangt samen met genetische gevoeligheid, opvoeding, omgevingsfactoren, gezondheid (een gezonde hond is beter bestand tegen stress en angst), toestand van de eigenaar, etc. Het is van belang dat een hond de energie heeft om ‘om te gaan’ met zijn angst (stress en angst vreten energie). Ook dit betekent dat overige stress verminderd moet worden:

•Ban alle vormen van straf uit
•Gebruik dus ook geen hulpmiddelen die pijn of schrik veroorzaken: zoals halti, anti-trek tuig, prikband, citronella band, en als toppunt van wreedheid: de stroomband. Geef geen ruk(jes) aan de lijn.
•Geef zo min mogelijk commando’s
•Laat de hond lekker z’n gang gaan
•Geen grote inspanningen en opwinding
•Veel rust en slaap
•Veilige plek bieden
•Een hond die ziek is en / of pijn heeft is gevoeliger voor angst. Let op signalen van pijn, bijv. t.g.v. artrose en ga hiermee tijdig naar uw dierenarts
•Geef gezelschap
•Gevulde kong geven (bijv. met Rodi worst of gestoomd vlees van Nature Diet vullen) of een lekker bot
•Zorg voor structuur en voorspelbaarheid
•Vergeet ‘dominantiehandelingen’
•Juiste voeding; in periodes van stress evt. 3 x daags voeren
•Kennis van de kalmerende signalen en de stress signalen (informatie hierover in Kalmerende Signalen van Turid Rugaas)
•Voorkom zoveel mogelijk situaties die de hond niet aankan


Wat u nog meer kunt doen

•Plaats een D.A.P. verdamper in uw huis voor de aanvang van het vuurwerkseizoen tot het einde ervan (of gebruik een D.A.P. halsband ofgebruik beide). Het Dog Appeasing Pheromone is een analoog van het natuurlijke hondenferomoon, een stof die door de moeder wordt uitgescheiden. Deze stofheeft een geruststellende werking en helpt bij stress, angst en onrust.
•Zorg ervoor dat uw hond tijdens de vuurwerkperiode zo min mogelijk alleen hoeft te zijn. Neem hem indien mogelijk mee.
•Laat uw hond niet alleen in de auto en nooit alleen buiten bij bijv. een winkel (dat laatste ook niet buiten de vuurwerkperiode).
•Zorg voor een mand, kussen of open bench / kist met geluiddempend materiaal op een plek waar de hond zich terug kan trekken en zich veilig voelt. Veel honden geven zelf aan welke plek dat is. Vaak is dit een krappe ruimte zonder ramen zoals de ruimte onder de trap, het toilet, of de badkamer.
•Als de hond een bench gewend is en deze graag opzoekt, kunt u hier een lap (bijv. dikke paardendeken) overheen hangen zodat uw hond zich nog veiliger voelt (sluit een hond niet op, dus geen deur erin).
•Sommige honden zijn ook op oudejaarsavond af te leiden met een gevulde kong.
•Laat uw hond tijdens de vuurwerkperiode alleen aangelijnd uit. Laat uw hond alleen in die gebieden los lopen waarvan u zekerbent dat het er vuurwerkveilig is.
•Verminder het risico van blootstelling door de frequentie en de duur van de wandelingen te verminderen en ga zo mogelijk naar rustiger plekken.
•Probeer geen reactie te geven als u een knal hoort (‘oh, nee hé&rsquo.
•Laat uw hond tijdens de jaarwisseling nooit alleen, dus ook niet na middernacht.
•Laat uw hond op oudejaarsavond op een tijdstip uit dat het nog rustig is (evt. in de tuin laten plassen).
•Houdt de gordijnen op oudejaarsavond gesloten zodat er zo min mogelijk prikkels van buitenaf op uw hond kunnen inwerken.
•Zorg er tijdens de vuurwerkperiode altijd voor dat de radio of televisie aanstaat, en dat deze op een redelijk volume staat. Zodoende kunt u tenminste een deel van het vuurwerkgeluid overstemmen.
•Druk bezoek is voor de meeste honden stressvol.
•Dus: minimaliseer het risico van blootstelling, bied bescherming en zorg voor een relaxte sfeer.


Is er in uw buurt sprake van extreem vuurwerkgeweld, dan is uit logeren gaan op een rustiger plek wellicht een optie. N.b. Een hond die niet bang is voor vuurwerk, kan er op ieder moment in zijn leven angstig voor worden. Daar is maar één slechte ervaring voor nodig.

Bron: Clara ten Oever