kanker

honden encyclopedie > kanker

kanker

KankerKanker is een ziekte die wordt veroorzaakt door een ongecontroleerde vermenigvuldiging van lichaamscellen, die de bouwstenen vormen van al het levende lichaamsweefsel. Kankercellen hebben hun normale functie verloren. De ongecontroleerde groei van de cellen kan leiden tot een zwelling op een vaste plaats: een tumor. Bij bloedkanker zweven de kankercellen door het lichaam. Goedaardige tumors blijven op één plaats en groeien meestal langzaam, maar kunnen problemen veroorzaken door dichtbijgelegen organen en kanalen te verdrukken. Kwaadaardige tumors zijn agressiever, nestelen zich in omliggende weefsels en verspreiden zich via bloedvaten naar andere delen van het lichaam.
Bij honden komt huidkanker het meeste voor. Gelukkig is deze vorm van kanker meestal goedaardig en over het algemeen snel te genezen. Een lymfoom daarentegen, is de meest voorkomende kwaadaardige kanker bij honden. Lymfomen zijn kwaadaardige gezwellen die voornamelijk de lymfeknopen en andere organen, zoals de lever en de milt, aantasten. Bij honden wordt ook vaak kanker in het lymfevatenstelsel en in de mondholte geconstateerd. Bij vrouwelijke honden komt borsttumor regelmatig voor.
Er zijn meerdere elementen die de ontwikkeling van kanker bij honden kunnen beïnvloeden. De leeftijd is een belangrijke factor: bijna de helft van alle honden boven de 10 jaar krijgt kanker. Ook het ras kan bepalend zijn, want sommige tumors komen vaker voor bij specifieke rassen. Zo hebben boxers aanleg voor huidtumors, Duitse Herders voor milttumors en de grote rassen lopen meer risico op botkanker. Golden Retrievers, Pointers, Basset Hounds en Schotse Terriers hebben een vergroot risico op het verkrijgen van lymfomen. Ook het geslacht van de hond is van invloed: borst(melkklier)tumors komen meer bij teefjes voor en reuen kunnen prostaatkanker krijgen.
Als u ook maar enigszins het vermoeden heeft dat uw hond kanker zou kunnen hebben, is de eerste stap natuurlijk een bezoek aan de dierenarts. Omdat er verschillende vormen van kanker zijn, zal de dierenarts enkele tests willen verrichten om een juiste diagnose te kunnen stellen en een eventuele behandeling te kunnen bepalen. De arts zal uw hond eerst aftasten om bultjes en kuiltjes te kunnen ontdekken. Daarna zal hij bloedmonsters nemen om de bloedcellen te onderzoeken en om te bepalen in hoeverre er stoffen aanwezig zijn die het gevolg kunnen zijn van weefselbeschadiging die door kanker veroorzaakt is. Monsters nemen van het tumorweefsel gebeurt of met een dunne naald, of door het wegnemen van een gedeelte van de tumor onder narcose. Met name bij tumors in het spijsverteringskanaal en in de urinewegen zal een biopsie worden genomen d.m.v. endoscopie: het inbrengen van een optisch vezelbuisje in het lichaam. De monsters worden naar een laboratorium gestuurd voor een microscopisch onderzoek. Ook röntgenfoto’s en echografie worden gebruikt bij het vaststellen van de diagnose.
Wanneer bij uw hond een vorm van kanker wordt geconstateerd, is het natuurlijk een harde klap. Want hoe zit het dan met zijn overlevingskansen? Het is daarbij natuurlijk essentieel of uw hond een goedaardige of een kwaadaardige vorm van kanker heeft. Maar ook andere factoren spelen een rol, bv. hoelang de tumor er al zat voor de constatering, hoever de tumor gevorderd is en waar de tumor zich bevindt. De meest gebruikelijke behandelingsmethoden bij honden met kanker zijn chemotherapie, chirurgie, bestraling en immunotherapie.
Sommige tumors laten zich gemakkelijker behandelen dan andere. Een voorbeeld: honden waarbij een lymfoom wordt geconstateerd, hebben zonder medische behandeling gemiddeld nog zo’n 30 dagen te leven. Ondergaan deze honden chemotherapie, dan wordt de overlevingstijd verlengd met gemiddeld zo’n 200 dagen. Nieuw is de ondersteuning van chemotherapie met speciale voeding, die de resterende levenstijd nog eens met zo’n 24% kan verlengen. Alles bij elkaar is dat ruim een half jaar langer dan de overlevingstijd van een hond die niet behandeld wordt. Mits de kwaliteit van zijn leven gewaarborgd blijft, is dat natuurlijk meer dan de moeite waard.
Een tumor zorgt ten eerste voor veranderingen in het koolhydraat-, eiwit-, en vetmetabolisme van de hond. Tumors gebruiken op zeer inefficiënte manier glucose als energiebron. De hond gebruikt glucose zelf ook als energiebron, maar omdat kanker een aanzienlijk deel van deze glucose als het ware opeet, moet de hond meer lactaat omzetten in glucose. Dat kost de hond veel energie: de tumor verbruikt dus een aanzienlijk deel van de energiereserves van de hond. Daar komt bij dat kankercellen aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, omzetten in glucose. Hierdoor verliest de hond veel eiwitten aan de tumor. Op de lange termijn kan dit leiden tot afname van de spiermassa en zelfs tot een aangetast immuniteitssysteem, omdat antistoffen uit eiwitten bestaan.
De langdurige schommelingen in het metabolisme –maar ook onaangepaste voeding en bijwerkingen, zoals misselijkheid en aantasting van gezonde weefsels, van medische behandelingen- kunnen leiden tot kankercachexie. Dit is een extreme vorm van uithongering. Honden met kankercachexie lijken uitgemergeld, want ze hebben geen vetreserves en vertonen een sterke afname van de spiermassa. Er is duidelijk sprake van een verminderende levenskwaliteit. Deze honden voelen zich beslist niet lekker, hebben een slechte eetlust en zijn niet in staat normaal e functioneren. Daarnaast reageren zij minder goed op therapie en hebben ze een kortere overlevingstijd vergeleken met honden die een gelijkwaardige vorm van kanker hebben, maar geen kankercachexie hebben ontwikkeld. Overigens blijven storingen in het metabolisme van honden die kanker hebben gehad, altijd bestaan. Ook al is de tumor doeltreffend verwijderd en is er dus in feite geen sprake meer van kanker.
Tumors ‘stelen’ aminozuren en glucose van de hond, waardoor het dier de zo broodnodige energie in toenemende mate uit vetten zal moeten halen. Voor kankercellen is het moeilijk om vetten te gebruiken. Tenzij extra vet wordt toegediend, raken op termijn de vetreserves van de hond uitgeput. De hond verliest niet alleen zeer veel gewicht, maar raakt bovendien al zijn weerstand kwijt.
 
De symptomen van kanker
Kanker bij honden is een complexe ziekte, die diverse vormen kan aannemen. Ook de symptomen van kanker zijn zeer uiteenlopend. De meest voorkomende symptomen zijn:

Abnormale zwellingen die niet verdwijnen of zelfs blijven groeien.
Wonden die niet genezen.
Gewichtsverlies.
Abnormaal veel of juist weinig eetlust.
Bloeding of afscheiding uit een lichaamsopening.
Slechte geur.
Aarzeling bij bewegen of verlies van uithoudingsvermogen. Constant manklopen of stijfheid.
Moeite met ademen.
Moeite bij het plassen of poepen.

Wanneer uw hond (één van) deze symptomen vertoont, is het niet perse gezegd dat uw hond kanker heeft. Het is echter wel verstandig om voor de zekerheid onmiddellijk een dierenarts te bezoeken. De belangrijkste factor voor succesvolle behandeling is natuurlijk het opsporen van de ziekte in een zo vroeg mogelijk stadium.